استحمام نوزاد و کودک

شوره سر کودکان

شوره سر کودکان؛ انواع شوره، علت و راهکار های درمانی

شوره سر کودکان؛ انواع شوره، علت و راهکار های درمانی!

برخی از والدین با مشاهدۀ  هر نوع پوسته‌ای روی سر کودکشان فکر می‌کنند که کودکشان دچار شوره سر شده، اما بهتر است بدانید که گرچه پوسته‌های روی سر کودک شما می‌تواند شوره هم باشد ولی در اغلب موارد چنین نیست، چون شورۀ سر در کودکان بسیار غیرمعمول است.

شوره سر چیست؟

شوره سر پوسته ‌پوسته‌های سفید رنگی است که در اثر تجمع سلول‌های مرده پوست در موها ایجاد می‌شود. در واقع سلول‌های مرده پوست شروع به ریزش کرده و در اثر این اتفاق شوره ایجاد می‌شود که ظاهر زیبایی هم ندارد.

در این نوشته از مجله بهداشت و سلامت نوزاد و کودک مانا،  علاوه بر دلایل و درمان شوره سر کودکان، به علائم و عوارض این مشکل نیز خواهیم پرداخت.

انواع شوره سر

شناخت نوع شوره سر می‌تواند تاثیر زیادی در انتخاب شیوه درمان آن داشته باشد. برخی از انواع شوره را می‌توان با تغییر در برنامه‌های مراقبت از مو یا راهکارهای خانگی درمان کرد. اما برخی دیگر ممکن است به داروهای تجویزی نیاز داشته باشند.

شوره سر پوست خشک

شوره خشک معمول‌ترین نوع شوره است. این شوره معمولا در فصل زمستان تشدید می‌شود، چراکه سرد و گرم شدن محیط می‌تواند پوست سر را خشک کند. علاوه بر این شستن مداوم موها با آب داغ نیز می‌تواند از دلایل ایجاد شوره خشک باشد. پوسته‌های شوره خشک معمولا سفید و ریز هستند و ممکن است باعث ایجاد خارش و التهاب خفیف شوند.

شوره سر پوست‌ چرب

در زیر سطح پوست سر غددی وجود دارد که سبوم تولید می کند. سبوم ماده‌ای روغنی است که به مرطوب‌سازی و محافظت از پوست کمک می‌کند. زمانی که سبوم تولیدشده توسط این غدد چربی زیاد شود پوست سر چرب خواهد شد. این چربی اضافه می‌تواند باعث تحریک و ایجاد شوره‌های پوست‌پوستی شود. پوسته‌های این شوره معمولا بزرگ‌تر از شوره خشک است و  حالتی روغنی و رنگ زردی دارد.

  • علائم شوره سر در کودکان چیست؟

رایج‌ترین علائم و نشانه‌های شوره سر در کودکان عبارتند از:

پوسته‌های سفید و خشک قابل مشاهده روی پوست سر یا لباس کودک

وجود پوسته‌هایی با بافت روغنی روی پوست سر کودک

احساس خارش مداوم در ناحیه سر کودک

وجود لکه‌های قرمز روی پوست سر که احتمالا به دلیل خارش یا شوره سر زیاد ایجاد می‌شود.

  • علت شوره سر کودکان چیست ؟

شوره سر در کودکان معمولا به یکی از دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

درماتیت سبورئیک

این عفونت قارچی که  به نام اگزما نیز شناخته می‌شود عامل التهاب پوست است. در واقع شوره سر شکل خفیف‌تری از این بیماری در کودکان است که عوارض کمتری نیز دارد.

قارچ مالاسزیا

مالاسزیا یک قارچ مخمر مانند است که با رشد سریع خود منجر به اختلال در رشد طبیعی سلول‌ها می‌شود.این قارچ برای اکثر افراد بی ضرر است و به صورت طبیعی در پوست موجود است، اما در صورت افزایش تعداد آن در پوست سر، باعث شوره و خارش پوست سر میشود. برخی بیماری‌ها یا تغییرات هورمونی در بچه‌ها علت پیدایش چنین قارچ‌هایی است.

شست و شوی نادرست موی کودکان در حمام

گاهی اوقات وقتی بچه‌ها موهایشان را شامپو می‌زنند، سلول‌های مرده پوست که باید آبکشی می‌شدند، به دلیل شستشوی نامناسب روی پوست سر باقی می‌مانند. این امر باعث تجمع پوست مرده روی سر می‌شود که در نهایت می‌تواند منجر به شوره سر شود.بنابراین توصیه می‌کنیم موهای کودکتان را در حمام، خودتان بشویید.

سوء تغذیه در کودکان

بچه‌ها ترجیح می‌دهند به جای رژیم غذایی مغذی، تنقلات ناسالم یا غذاهای مضر بخورند که یکی از دلایل اصلی شوره سر کودکان است. این نوع تغذیه منجر به خارش پوست سر یا شوره سر می‌شود.

حساسیت به شامپو یا نرم کننده

گاهی اوقات شامپویی که استفاده می‌کنید، ممکن است مناسب کودک شما نباشد. این محصولات نامناسب می‌توانند منجر به مشکلاتی مانند شوره سر ‌شوند. سعی کنید شامپو را پس از مشورت با پزشک تغییر دهید و از شامپو و نرم کننده ملایم که فاقد الکل، پارابن، فتالات، عطر و رنگ و مناسب پوست سر کودکتان  باشد استفاده کنید.

درمان شوره سر کودک

شوره سر به پوست سر آسیب نمی‌رساند؛ اما اگر درمان نشود، ممکن است باعث خارش شدید شود که هم آزاردهنده است و هم ممکن است پوست سر در اثر خارش زیاد زخمی ‌شود. موثرترین و در عین حال بی‌خطرترین روش‌های درمان شوره سر کودکان به شرح زیر است:

هیدراته ماندن

فرزند خود را عادت دهید تا آنجا که می‌تواند آب بنوشد. اگر عادت به آب خوردن ندارد، خودتان در فواصل زمانی منظم به او آب یا آب میوه بدهید تا نیاز روزانه‌اش برطرف شود. هیدراته نگه داشتن کودک قطعا می‌تواند شوره سر را کاهش دهد.

استفاده از شامپو مناسب کودک

شامپو‌هایی که فاقد الکل، پارابن ،فتالات و رنگ و عطر باشند می‌توانند به کاهش شوره سر در کودکان کمک کنند. شامپو‌هایی با عصاره آلوئه ورا، کالاندولا و لوندر حاوی ترکیبات طبیعی هستند که به عنوان آنتی‌باکتریال، ضد قارچ و التیام‌بخش برای پوست سر عمل می‌کنند و موجب تسکین التهاب و خارش سر و در نتیجه کاهش شوره سر می شوند.

عدم استفاده از محصولات موی بزرگسالان

استفاده از محصولات موی مخصوص بزرگسالان به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی برای کودکان مناسب نیستند و می‌تواند منجر به شوره سر شود.

شانه زدن موها قبل از حمام

شانه زدن موها قبل از حمام رفتن تا حدودی به از بین بردن پوسته‌ها کمک می‌کند و به نوبه خود باعث تمیز شدن بهتر پوست سر پس از استفاده از شامپو می‌شود.

استفاده از شانه و حوله مجزا

از شانه و حوله جداگانه برای کودک خود استفاده کنید، زیرا میکروب‌های روی حوله و شانه معمولی، ممکن است منجر به شوره در پوست سر حساس کودکان شوند.

تغذیه مناسب

سبزیجاتی که برگ سبز دارند برای کودکانی که به شوره سر دچار هستند، ضروری است. پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و سایر مواد مغذی، انواع مواد مورد نیاز بدن که منجر به داشتن پوستی مرطوب و سالم می‌شوند را فراهم می‌کنند. بازگشت سلامت به پوست سر، شوره سر را کاهش می‌دهد و یا به طور کامل از بین می‌برد.

روغن درمانی پوست سر

استفاده از روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون و آووکادو میتواند به عنوان یک نرم کننده طبیعی برای پوست سر کودکان عمل کند و منجر به کاهش شوره سر شود.

درمان شوره سر با راهکار های خانگی

درمان خانگی شوره سر با ماست

ماست، یک ماده بسیار موثر برای تقویت پوست و مو است، برای درمان سریع شوره سر می‌توانید مقداری ماست بر روی پوست سر کودک خود بمالید و سپس بعد از 20 دقیقه آنرا شسته و سپس با یک شامپوی مناسب موهای کودک خود را بشویید.

درمان خانگی شوره سر با نمک

استفاده از نمک برای درمان خانگی شوره سر نیز بسیار موثر است. نمک باعث از بین بردن سلول‌های مرده و باز کردن منافذ پوست و رطوبت رسانی به سطح پوست می‌شود. برای درمان شوره به وسیله نمک می‌توانید به صورت مستقیم، نمک را بر سطح پوست سر بریزید، دست خود را خیس کرده و به مدت ۱۵ دقیقه پوست را ماساژ دهید. و یا می‌توانید نمک را به شامپو اضافه کنید و با آن موهای کودک خود را بشویید.

درمان خانگی شوره سر با روغن زیتون

در طب سنتی از روغن زیتون برای درمان گیاهی شوره سر و ریزش مو استفاده‌های زیادی می‌شود چرا که این روغن باعث نرمی و رطوبت رسانی به سطح پوست می‌شود و به این ترتیب، ویتامین‌های موجود در این روغن، جذب سر می‌شود و باعث از بین بردن شوره سر می‌شود.

درمان خانگی شوره سر با روغن کنجد

روغن کنجد خاصیت مرطوب کننده، ضد باکتری و ضد قارچ دارد به همین خاطر از بروز عفونت‌های پوستی بر روی سر جلوگیری می‌کند و به این ترتیب شوره سر را از بین می‌برد. برای درمان خانگی شوره سر کودکان می‌توانید مقداری روغن کنجد بر روی سطح سر کودک بمالید و به مدت ۱۰ دقیقه آن را ماساژ دهید و بعد به وسیله شامپو و آب ولرم موهای کودک را بشویید.

درمان خانگی شوره سر با سرکه سیب

سرکه سیب بهترین ماده موثر در درمان شوره سر است چرا که خاصیت اسیدیته دارد و به همین خاطر سلول‌های مرده را از سطح پوست جدا می‌کند،PH  پوست را متعادل می‌کند و از رشد قارچ بر روی پوست جلوگیری می‌کند.

درمان خانگی شوره سر با جوش شیرین

این ماده ساده که در هر خانه‌ای پیدا می‌شود، به عنوان یک اسکراب موثر عمل کرده و به لایه‌برداری پوست سر کمک می‌کند. فقط کافی است کمی جوش شیرین را به شامپوی معمولی کودک خود اضافه کرده و قبل از شستشوی کامل آن را به طور معمول روی پوست سر فرزندتان بمالید.

درمان خانگی شوره سر کودکان با آلوئه ورا

آلوئه ورا یک عامل ضد التهاب و مرطوب کننده طبیعی است که می تواند به تسکین خارش پوست سر و کاهش شوره سر کمک کند. برای استفاده از آلوئه ورا برای شوره سر در کودکان، مقدار کمی از ژل آلوئه ورا را مستقیما روی پوست سر بمالید و ماساژ دهید. بگذارید ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بماند و سپس بشویید.

درمان خانگی شوره سر کودکان با روغن اسطوخودوس یا لوندر

روغن اسطوخودوس یک عامل ضد قارچ و آرام بخش طبیعی است که می تواند به کنترل شوره سر و تسکین خارش پوست سر کمک کند. برای استفاده از روغن اسطوخودوس برای شوره سر در کودکان، چند قطره از روغن را با روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا مخلوط کرده و به پوست سر بمالید. بگذارید ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی پوست بماند و سپس آن را بشویید.

درمان خانگی شوره سر کودکان با روغن کالاندولا

روغن گل همیشه بهار (کالاندولا) یک عامل ضد التهابی و التیام بخش طبیعی است که می تواند به کاهش شوره سر و تسکین خارش پوست سر کمک کند. برای استفاده از روغن گل همیشه بهار برای شوره سر در کودکان، چند قطره از روغن را با روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا مخلوط کرده و به پوست سر بمالید. بگذارید ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی پوست بماند و سپس آن را بشویید.

  • آیا شوره سر به دیگران نیز منتقل می‌شود؟

خوشبختانه پاسخ این سوال منفی است. شوره سر واگیردار یا مسری نیست. یعنی نه کودک شما شوره سرتان را به کسی منتقل می‌کند و نه کسی شوره سرش را به کودک شما منتقل خواهد کرد. حتی در صورت تماس موهای کودک شما با فرد مبتلا، شوره سر به کودک شما سرایت نخواهد کرد. بنابراین بهتر است نگرانی خود در اینباره را برای همیشه کنار بگذارید.

  • کمبود کدام ویتامین باعث خشکی پوست سر و شوره می‌شود؟

خشکی پوست سر ممکن است ناشی از کمبود مواد مغذی باشد. ویتامین B، ویتامین B6 وB12  باید به اندازه کافی در رژیم غذایی کودک باشد. شما می‌توانید مصرف ویتامین B  کودک خود را با گنجاندن میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل در رژیم غذایی او افزایش دهید، همچنین روغن دانه کتان، روی و سلنیوم به بهبود این وضعیت کمک می‌کند.

  • آیا شوره سر  باعث ریزش مو می شود؟

اگرچه شوره سر به طور مستقیم باعث ریزش مو نمی‌شود، اما اگر به سرعت درمان نشود، پوست سر شما آنقدر تحریک و ملتهب می‌شود که ریزش موقت مو را به دنبال دارد زیرا خارش ناشی از آن می تواند به خراش منجر شود و این خراش به فولیکول های مو آسیب می رساند و سبب ریزش مو می شود، اگرچه به طاسی کامل نمی رسد اما برای جلوگیری از ریزش موی سر مربوط به شوره، رفع خارش پوست سر بسیار مهم است که اینکار را میتوانید با استفاده از شامپوهای ملایم حاوی ترکیبات طبیعی مانند عصاره آلوئه ورا، کالاندولا و لوندر انجام دهید.

  • آیا شوره سر کودکان خطرناک است؟

خیر. شوره سر کودکان خطرناک نیست و نیازی نیست در این باره نگران باشید. در بیشتر موارد، کودکان دچار شوره خفیف شده، که بر ناحیه پوست سر تأثیر زیادی نمی‌گذارد. اما در برخی موارد نادر، مانند درماتیت سبورئیک، اگزما، مالاسزیا یا پسوریازیس، ناحیه پوست سر ملتهب شده و قرمز می‌شود.

  •  چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

برخی از والدین می‌پرسند که آیا اگر فرزندشان شوره داشته باشد باید او را نزد پزشک ببرند؟ از آنجا که شوره سر در بچه‌ها بسیار غیرمعمول است، شاید بد نباشد که پزشک کودکتان نگاهی به آن بیندازد، به ویژه اگر فرزندتان در پوست سرش خارش شدیدی نیز دارد یا اگر متوجه پوسته، تراوش یا ناحیۀ بسیار قرمزی در سرش شده‌اید. عارضه‌هایی غیر از شوره سر به رویکردهای درمانی متفاوتی نیاز دارند. برای مثال، در مورد درماتوفیتوز، کودک برای خلاصی از قارچ به دارو نیاز خواهد داشت. پس بهتر است قبل از هر چیز با پزشک کودکتان صحبت کنید.